اگر به تازگی واژه ای به نام وکتور به گوشتان خورده و کنجکاو هستید بدانید معنی وکتور چیست، در ادامه این مقاله با ابزاردونی همراه شوید تا شما را با مفهوم وکتور، ویژگی ها و کاربردهای هیجان انگیز آن در حوزه دیجیتال آرت و طراحی گرافیک آشنا کنیم.
وکتور (به انگلیسی Vector) در واقع به فرمت خاصی از تصاویر گرافیکی گفته می‌شود که نسبت به تصاویر پیکسلی یا رستر به لحاظ ساختاری متقاوت هستند.
این تفاوت بخاطر شیوه تولید این دو نوع از تصاویر است. تصاویر رستر (به انگلیسی Raster) از کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی از پیکسل های رنگی به وجود می‌آید. حال آنکه برای ایجاد یک تصویر وکتور معادلات ریاضی دخیل هستند. معادلات ریاضی می‌توانند تعیین کنند که چگونه خطوط و منحنی ها تولید شوند یا حتی کدام رنگ ها در طرح نهایی به کار برده شوند.
برای درک بهتر موضوع من یک وکتور رو از سایت فری پیک دانلود کردم و اون رو کنار کپی rasterize شده خودش به همراه بزرگنمایی چند برابری هر دو برای شما قرار دادم تا تفاوتشون رو به خوبی مشاهده کنید :
همانطور که مشاهده می‌کنید هنگام بزرگنمایی تصویر رسترایز شده کیفیت افت کرده، پیکسل های آن به آسانی تفکیک خواهند شد و اصطلاحا لبه‌های تصویر رنجه می‌شوند. در حالی که در تصویر وکتور کیفیت ثابت بوده و اثری از پیکسلی شدن تصویر نیست.
تصاویر وکتور نسبت به تصاویر رستر، ویژگی‌های برتری دارند. انعطاف‌پذیری و قابلیت تغییر اندازه، این تصاویر را به محبوب‌ترین تصاویر گرافیکی در دنیای دیجیتال تبدیل کرده است.
هر آنچه که از تصاویر وکتور لازم است بدانید:
شما می‌توانید تصاویر وکتور را بدون داشتن نگرانی از پیکسلی شدن و افت کیفیت آنها به هر اندازه‌ای که دوست داشته باشید تغییر اندازه دهید. اگر چندین بار متوالی این تصاویر را تغییر اندازه دهید و یا روی آنها زوم کنید چیزی از وضوح و کیفیت آنها کاسته نخواهد شد. اگر شما در کار تصویرسازی هستید و یا طراحی وب کار می‌کنید این ویژگی تصاویر وکتور برایتان ارزشمند خواهد بود. با کمک این ویژگی وکتورها؛ به طور مثال وقت‌هایی که مشتری از شما می‌خواهد: “می‌شود این طرح رو در یک سایز بزرگتر به من بدهید؟” دیگر به مشکل برنخواهید خورد.
به طور مثال در این طرح بسیار زیبا از ابزاردونی که با فرمت وکتور آماده سازی شده است شما می توانید در هر سایزی که دوست داشته باشید طرح را چاپ کنید و یا توسط دستگاه برش لیزر روی متریال دلخواه حکاکی کنید :
تصاویر وکتور در نرم افزارهایی که ماهیت برداری دارند مانند Adobe Illustrator و Corel Draw به سادگی قابل تغییر هستند. یعنی همه اجزای یک تصویر وکتور را می توان بدون دردسر و با چند کلیک ساده از هم جدا کرده، تغییر اندازه یا تغییر رنگ دهید و یک تصویر کاملا جدید از تصویر قبلی ایجاد کنید و این در حالی است که برای جداسازی یک قسمت از یک فایل پیکسلی بایستی زمان و دقت زیادی را صرف برش آن در فتوشاپ کنید.
اگر کاربر حرفه ای کامپیوتر هستید، هر گیگابایت تصویر برایتان هزینه خواهد داشت، مخصوصا وقتی طراحی هستید که به صورت مداوم کار گرافیکی انجام می‌دهید و می‌خواهید آنها را بایگانی کنید. یکی دیگر از قابلیت‌های خوب فایل‌های وکتور، سایز بسیار کم آن‌هاست. از آنجا که محتوای تشکیل دهنده فایل های وکتور معادلات ریاضی هستند، فضای بسیار کمی برای ذخیره سازی آنها مورد نیاز است و این در حالی‌است که تصاویر راستر بایستی داده‌های هزاران و حتی میلیون‌ها پیکسل را در خود جای دهند و این به فضای خیلی زیادی نیاز خواهد داشت.
فرمت استاندارد فایل‌های وکتور در وب svg است. کنسرسیوم جهانی وب، استانداردهای لازم برای طراحی وب مدرن را تعیین می‌کند. آنها فرمت .svg را به عنوان استاندارد برای تصاویر وکتور در طراحی وب تعیین کرده‌اند. نرم افزار Adobe illustrator که یکی از بهترین و پرکاربرد ترین نرم افزارهای برداری در زمینه تصویرسازی و طراحی طرح های چاپی است، از فرمت اختصاصی خود که Ai است برای ذخیره‌سازی وکتورهای تولید شده استفاده می‌کند. از جمله فرمت های رایج وکتورها می توان به .eps .pdf .wmf اشاره کرد.
خطوط و اشکال فرم یافته از معادلات ریاضی، فایل‌های گرافیکی وکتور را تشکیل می‌دهند درحالیکه تصاویر گرافیکی راستر از هزاران پیکسل بوجود آمده‌اند. تصاویر وکتور به آسانی قابل تغییر اندازه هستند، درحالیکه تصاویر راستر زمانی که بیش از اندازه تعیین شده خود بزرگ شوند دچار افت کیفیت خواهند شد. تصاویر وکتور به آسانی به فرمت های راستر تبدیل خواهند شد. درحالیکه بیشتر تصاویر راستر مخصوصا تصاویر عکاسی شده قابل تبدیل شدن به وکتور نیستند. با همه این اوصاف، تصاویر وکتور بسیار انعطاف‌پذیر و همگام با آنچه انجام می‌دهید هستند.
لوگوهای تجاری معمولا به صورت تصاویر وکتور طراحی می شوند به این خاطر که لوگوها چنانچه در یک کارت ویزیت کوچک باشند یا در یک بیلبورد بزرگ به صورت یکسان و یک شکل باقی بمانند. آیکون ها، اینفوگرافیک ها، تصویر سازی ها و فونت های کامپیوتری همگی از بر پایه وکتور طراحی و تولید می شوند.
از جمله کاربردهای رایج دیگر وکتور می توان به چاپ بر روی کاغذ و لباس، نمادها، گلدوزی، طراحی گرافیک عمومی، انیمیشن های آنلاین از جمله HTML5 و فلاش اشاره کرد.
و در آخر اینکه :
وقتی که با عکاسی سر و کار دارید از وکتور استفاده نکنید؛ برای تصاویری با طیف‌های وسیعی از رنگ‌ها یا تصاویری که نیاز به دقت بسیار زیادی دارند نباید از وکتور استفاده کرد. تصاویر وکتور می‌توانند تا 16 میلیون رنگ را ارائه دهند که در مقایسه با وکتورها هزاران برابر بیشتر است. هر چیزی که نیاز به استفاده از پیکسل‌ها داشته باشد یا امکان دستکاری پیکسل‌ها را داشته باشد، بهتر است از گرافیک‌های raster استفاده کند. خطوط نرم و گرد می‌تواند یک محدودیت باشد زیرا گرافیک‌های برداری اغلب لبه‌های سخت و مشخصی ایجاد می‌کنند.
شاید این سوال براتون بوجود بیاد که آیا میشه تصاویر رستر رو به وکتور تبدیل کرد؟ باید بگم بله میشه! با روش های مختلفی میشه یک تصویر رستر رو به وکتور تبدیل کرد.
یکی از روش‌های تبدیل عکس به وکتور استفاده از نرم افزار Vector Magic (به فارسی وکتور مجیک) است. البته این نرم افزار پرمیوم است و برای استفاده بایستی لایسنس آن را تهیه کنید. (اما خب نسخه کرک شده آن در سافت‌نودوهشت قابل دانلود هستش)
روش دیگر تبدیل تصویر رستر به وکتور استفاده از نرم افزارهای کورل و ایلاستریتور هستش. اگر با نحوه کار این نرم افزارها آشنایی داشته باشید می توانید با اندکی جستجو گزینه ای با عنوان Image Trace را در آنها پیدا کنید که انجام این عملیات رو در درجات و با متدهای مختلف برای شما انجام خواهد داد.
اما باید به این نکته توجه داشته باشید که کیفیت تصویر خروجی برای همه تصاویر رستر یکسان نخواهد بود. بسته به اینکه وضوح و حتی پیچیدگی تصویر پیکسلی شما چقدر باشد نتیجه نهایی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر حال برای تبدیل تصاویر ساده با رنگ ها و پیچیدگی های کم بسیار مناسب است.
سیمین گنجی
سلام مرسی بخاطر توضیحات کاملتون، میشه لطف کنید تبدیل عکس به وکتور رو هم آموزشش رو بذارین؟